Lekomania - groźne uzależnienie, o którym mało się mówi

Lekomania jest coraz popularniejszym uzależnieniem w naszym kraju. Polacy bezrefleksyjnie kupują i stosują leki sprzedawane bez recepty, a niekiedy wymuszają na lekarzach przepisanie określonych środków. Sytuację pogarszają także reklamy, w których jest mowa, że dany lek jest bezpieczny, co jest tylko częściową prawdą. Nie zdajemy sobie sprawy, że zarówno leki, jak i suplementy diety mają wiele skutków ubocznych, które mogą powodować zagrożenie zdrowia, a nawet życia. Bardzo łatwo jest także uzależnić się od nich, o czym mało się mówi. Dlatego często pacjenci nie wiedzą, że są uzależnieni od danego leku, a przy ich edukacji na ten temat mówią: „Pani Magister, ale ja już 10 lat to biorę i się jeszcze nie uzależniłem”.

Co to jest lekomania?

Lekomania (toksykomania, zależność lekowa) - jest to zaburzenie spowodowane zażywaniem zbyt dużej ilości leków, często także w zbyt dużych dawkach i bez kontroli lekarza. Można uzależnić się od wszystkich leków, zarówno sprzedawanych bez recepty, jak i na receptę. Najczęściej uzależniają leki przeciwbólowe, uspokajające i nasenne. Przerwanie zażywania danego środka powoduje szereg nieprzyjemnych objawów (fizycznych i psychicznych). Są to objawy zespołu abstynencyjnego, który jednoznacznie wskazuje na uzależnienie.

Jak rozpoznać lekomanię?

Zespół zależności lekowej jest o wiele trudniej rozpoznać niż np. alkoholizm lub narkomanię. Spowodowane jest to tym, że uzależnienie to nie daje tak widocznych objawów jak uzależnienia wymienione powyżej. Często z powodu braku wiedzy w tym temacie bliscy uzależnionego nie rozpoznają, że ten ma problem z nadużywaniem farmaceutyków.

Objawy lekomanii są następujące:

• przyjmowanie leków niezależnie od tego, czy dolegliwości występują, czy nie (np. pacjent przyjmuje leki przeciwbólowe, nawet gdy nic go nie boli),
• częste chodzenie na wizyty lekarskie, nawet do kilku różnych specjalistów, w celu zdobycia większej ilości recept na dany lek,
• wzrost tolerancji na lek (pacjent musi zwiększać dawki leku, aby osiągnąć ten sam efekt, ponieważ poprzednie już nie działają),
• kupowanie coraz większej ilości leków, chodzenie do kilku aptek po potrzebny środek,
• posiadanie leków staje się najważniejsze dla pacjenta, ich zdobycie zajmuje mu coraz więcej czasu, a brak powoduje niepokój,
• zaniedbywanie swoich obowiązków na rzecz zdobycia kolejnych opakowań potrzebnych farmaceutyków,
• próba uświadomienia pacjentowi faktu, że jest on uzależniony, może powodować zaprzeczanie, nawet na najbardziej rozsądne argumenty, a nawet ataki agresji (tzw. mechanizm iluzji i zaprzeczania),
• przyjmowanie coraz silniejszych leków z powodu wzrostu tolerancji na poprzedni środek.

Leczenie lekomanii

Lekomania jest bardzo trudna do leczenia, ponieważ bardzo często sam chory nie rozumie, że jest uzależniony i że potrzebuje pomocy z zewnątrz - tutaj działa już wcześniej wspomniany mechanizm iluzji i zaprzeczania, który uniemożliwia pacjentowi racjonalną ocenę problemu. Leczenie lekomanii obejmuje głównie detoks, terapię indywidualną i grupową oraz edukację pacjenta i jego bliskich na temat choroby.

Opracowała:
Katarzyna Boczar
Przystań zdrowego życia - Katarzyna Boczar